کاردیومیوپاتی چیست؟ انواع آن را بشناسیم!

کاردیومیوپاتی یک بیماری عضلانی قلب است که به علت درگیری و بیماری عضله قلبی، قلب نمی تواند جریان خون کافی را برای بدن فراهم کند و باعث نارسایی قلبی می شود. این بیماری ممکن است به صورت وراثتی یا به دلیل علل دیگری مانند عفونت، فشار خون بالا، بیماری های تیروئید، سرطان، مصرف مواد مخدر و الکل و یا درگیری با مواد شیمیایی ایجاد شود.

انواع کاردیومیوپاتی

1. کاردیومیوپاتی دیلاته یا اتساعی:

کاردیومیوپاتی دیلاته یکی از نوع‌های کاردیومیوپاتی است که در آن بطن چپ قلب به دلیل کاهش قابل توجه ضخامت دیواره‌های خود دچار کشیدگی و نازکی می‌شود. این مشکل باعث کاهش توانایی قلب برای پمپاژ خون شده و ممکن است با تشدید علائمی مانند خستگی، ضعف، تنگی نفس، افت فشار خون و پرتگی قلبی همراه باشد.

2. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک:

کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک یا HCM یکی از انواع کاردیومیوپاتی است که در آن عضله قلب بسیار ضخیم می شود و جریان خون به قلب کم می شود، این بیماری ممکن است وراثتی باشد و در برخی از موارد ممکن است باعث نارسایی قلبی شود.

3. دیستپلازی بطن راست راست:

دیستپلازی بطن راست راست یا ARVD یک بیماری نادر و وراثتی است که در آن عضله بطن راست قلب ضعیف شده و جریان خون به بدن کم می شود. این بیماری ممکن است با علائمی مانند سرگیجه، تپش قلب، تنگی نفس و درد در قفسه سینه همراه باشد.

4. کاردیومیوپاتی محدود کننده:

کاردیومیوپاتی محدود کننده یکی از انواع کاردیومیوپاتی است که در آن عضله قلبی منقبض نمی شود و جریان خون به بدن کم می شود. این بیماری ممکن است به دلیل بیماری هایی مانند سرطان، بیماری های ریوی و یا بیماری های خونی ایجاد شود.

علائم کاردیومیوپاتی

1. تنفس سخت حتی در حالت استراحت:

تنفس سخت و دشوار در کاردیومیوپاتی معمولا به دلیل نارسایی قلبی و کمبود اکسیژن در بدن است. در این حالت، فرد ممکن است احساس خفگی و نفس کوتاهی کند.

2. تورم پاها و مچ پاها:

تورم پاها و مچ پاها نیز به دلیل نارسایی قلبی و جمع شدن مایع در بافت‌های بدن است. در این حالت، مایع در وریدهای پاها جمع می‌شود و باعث تورم می‌شود.

3. التهاب شکم به علت جمع شدن مایع:

التهاب شکم نیز یکی از علائم کاردیومیوپاتی است که به دلیل جمع شدن مایع در شکم و ایجاد فشار بر روی دیگر اعضای داخل شکم ایجاد می‌شود. این علائم معمولا در نارسایی قلبی چپ رخ می‌دهد.

4. سرفه در حالت دراز کشیده:

سرفه در حالت درازکشیده نیز ممکن است علامتی از کاردیومیوپاتی باشد. سرفه در این حالت ممکن است به دلیل تحریک عصبی در ناحیه ریه‌ها یا به دلیل جمع شدن مایع در ریه‌ها باشد.

5. خستگی:

کاهش توان فیزیکی، خستگی و کمبود انرژی نیز معمولا به دلیل کمبود اکسیژن در بدن و نارسایی قلبی است.

6. ضربان سریع قلب (تاکی‌کاردی):

ضربان سریع قلب (تاکی‌کاردی) نیز یکی از علائم کاردیومیوپاتی است که به دلیل نارسایی قلبی و کمبود اکسیژن در بدن ایجاد می‌شود. در این حالت، قلب سعی در جبران کمبود اکسیژن و بهبود جریان خون دارد و با تند شدن ضربان قلب این کار را انجام می‌دهد.

7. ناراحتی یا فشار روی قفسه سینه:

ناراحتی و فشار روی قفسه سینه نیز ممکن است علامتی از کاردیومیوپاتی باشد. در این حالت، عضله قلب با کار کردن بیش از حد و تلاش بیشتر برای پمپاژ خون و اکسیژن به بدن، باعث ایجاد درد و فشار در قفسه سینه می‌شود.

8. سرگیجه و غش کردن:

سرگیجه و غش کردن نیز ممکن است به دلیل کمبود اکسیژن و نارسایی قلبی در بدن ایجاد شود. در این حالت،مغز کمبود اکسیژن را تجربه می‌کند و ممکن است باعث سرگیجه و غش کردن شود.

به طور کلی، کاردیومیوپاتی می‌تواند علائم متنوعی داشته باشد و بسته به نوع و شدت آن، علائم متفاوتی نشان داده می‌شود. برای تشخیص و درمان کاردیومیوپاتی، مشاوره پزشکی حتما لازم است.

علل بروز کاردیومیوپاتی

1. عوامل ژنتیکی:

عوامل ژنتیکی می‌توانند علت کاردیومیوپاتی باشند. برخی از بیماری‌های کاردیومیوپاتی به‌طور وراثتی به دست می‌آیند و در افرادی که خانواده‌ی آن‌ها دچار این بیماری بوده‌اند، احتمال ابتلا به آن بیشتر است.

2. داشتن فشار خون بالا دراز مدت:

داشتن فشار خون بالا دراز مدت می‌تواند باعث کاردیومیوپاتی شود. فشار خون بالا ممکن است با تغییر در ساختار و عملکرد قلب همراه باشد که می‌تواند منجر به کاردیومیوپاتی شود.

3. آسیب بافت قلب از یک حمله قلبی پیشین:

آسیب به بافت قلب پس از یک حمله قلبی می‌تواند باعث کاردیومیوپاتی شود. در این حالت، اجزای قلب ممکن است آسیب ببینند و قلب قادر به عملکرد صحیح خود نباشد.

4. ضربان نامنظم قلب:

ضربان نامنظم قلب، مانند فیبریلاسیون آتریال، می‌تواند باعث کاردیومیوپاتی شود. در این حالت، قلب قادر به پمپاژ خون به‌طور صحیح نیست و ممکن است باعث کاهش عملکرد قلبی شود.

5. بیماری‌های دریچه قلب:

بیماری‌های دریچه قلب ممکن است باعث کاردیومیوپاتی شوند. در این حالت، دریچه‌های قلب قادر به عملکرد صحیح خود نیستند و باعث کاهش عملکرد قلبی می‌شوند.

6. اختلالات متابولیکی:

اختلالات متابولیکی مانند چاقی، بیماری تیروئید و دیابت می‌توانند باعث کاردیومیوپاتی شوند. در این حالت، اختلال در عملکرد متابولیکی سلول‌های قلبی می‌تواند باعث کاهش عملکرد قلبی شود.

7. کمبودهای تغذیه‌ای:

کمبودهای تغذیه‌ای ویتامین‌های ضروری و یا مواد معدنی می‌توانند باعث کاردیومیوپاتی شوند. در این حالت، کمبود ویتامین B-1 می‌تواند باعث کاهش عملکرد قلبی شود و در نتیجه کاردیومیوپاتی را به وجود آورد.

8. عوارض بارداری:

عوارض بارداری مانند پره‌ اکلامپسیا می‌توانند باعث کاردیومیوپاتی شوند. در این حالت، افزایش فشار خون و نارسایی قلبی ممکن است باعث کاهش عملکرد قلبی شود و در نتیجه کاردیومیوپاتی را به وجود آورد.

9. برخی داروهای شیمی درمانی و پرتودرمانی:

استفاده از برخی داروهای شیمی درمانی و پرتودرمانی برای درمان سرطان ممکن است باعث کاردیومیوپاتی شوند. در این حالت، این داروها ممکن است باعث آسیب به سلول‌های قلبی شوند و باعث کاهش عملکرد قلبی و در نتیجه کاردیومیوپاتی شوند.

نحوه تشخیص کاردیومیوپاتی

1. اشعه ایکس قفسه سینه:

اشعه ایکس قفسه سینه ممکن است در تشخیص کاردیومیوپاتی مفید باشد، به خصوص در شناسایی اندازه و شکل قلب و همچنین وجود علائم بیماری‌های مرتبط با کاردیومیوپاتی مانند پرقدرتی قلب و ورم ریه.

2. اکوکاردیوگرام:

اکوکاردیوگرام یکی از روش‌های تشخیصی مهم در کاردیومیوپاتی است. این روش با استفاده از امواج صوتی، تصویری از قلب و عملکرد آن را دریافت می‌کند. این روش به شناسایی افزایش اندازه قلب، اختلال در عملکرد ماهیچه‌های قلبی و نواحی دیگر قلب کمک می‌کند.

3. الکتروکاردیوگرام (ECG):

الکتروکاردیوگرام (ECG) یک روش تشخیصی غیرتهاجمی است که با استفاده از الکترودها، نواری از فعالیت الکتریکی قلب را ثبت می‌کند. این روش به شناسایی علائم تغییرات الکتریکی در قلب، همچون تغییرات در ضربان قلب، تغییرات در ولتاژ و زمان فعالیت الکتریکی قلب کمک می‌کند.

4. آزمون استرس تردمیل ریتم قلب:

آزمون استرس تردمیل ریتم قلب برای شناسایی کاردیومیوپاتی و ارزیابی عملکرد قلب، استفاده می‌شود. این آزمون با فعالیت بدنی متوسط، عملکرد قلب شما را در طول زمان اندازه‌گیری می‌کند.

5. MRI قلبی:

MRI قلبی یکی دیگر از روش‌های تشخیصی کاردیومیوپاتی است. با استفاده از امواج مغناطیسی، تصویری از قلب و عملکرد آن را دریافت می‌کند. این روش به شناسایی تغییرات در بخش‌های مختلف قلب و نشانگرهای مرتبط با کاردیومیوپاتی، همچون تغییرات در حجم قلب، ضخامت دیواره قلب و جریان خون درون قلب کمک می‌کند.

6. سی تی اسکن قلبی:

سی تی اسکن قلبی یک روش تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از پرتو X و رایانه، تصویری از قلب و سایر اجزای مرتبط با آن را دریافت می‌کند. این روش به شناسایی تغییرات در قلب و تشخیص کاردیومیوپاتی، همچون تغییرات در شکل و اندازه قلب، وجود لخته‌های خونی در عروق قلب و تخریب در تامین خون به قلب کمک می‌کند.

7. آزمایش خون:

آزمایش خون می‌تواند در تشخیص کاردیومیوپاتی مفید باشد. این آزمایش می‌تواند به شناسایی نشانگرهایی کمک کند که به وجود مشکلات در قلب و عروق اطلاع دهند، همچون افزایش سطح آنزیم‌های قلبی، افزایش سطح لیپیدها و افزایش سطح بیلیروبین.

8. تست ژنتیک یا غربالگری:

تست ژنتیک یا غربالگری ممکن است در شناسایی نوع خاصی از کاردیومیوپاتی که به واسطه ژنتیک ایجاد می‌شود، مفید باشد. این تست با بررسی ژنتیک بیماران و افراد خانواده‌شان، به شناسایی وجود ژن‌های خاص و مشکلات ژنتیکی که به بروز کاردیومیوپاتی منجر می‌شوند، کمک می‌کند.

راه های پیشگیری از کاردیومیوپاتی

1. اجتناب از مصرف الکل:

مصرف الکل می‌تواند باعث افزایش فشار خون و تغییرات در ضربان قلب شود که ممکن است به کاردیومیوپاتی منجر شود. بنابراین، اجتناب از مصرف الکل یکی از روش‌های پیشگیری از کاردیومیوپاتی است.

2. کنترل فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت:

فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت ممکن است به کاردیومیوپاتی منجر شوند. کنترل این شرایط به وسیله رعایت رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک می‌تواند به کاهش خطر بروز کاردیومیوپاتی کمک کند.

3. خوردن یک رژیم سالم:

رژیم غذایی سالم شامل مصرف میوه، سبزیجات، ماهی، غلات کامل و محصولات لبنی با کمترین میزان چربی اشباع و شکر، می‌تواند به پیشگیری از کاردیومیوپاتی کمک کند.

4. ورزش منظم:

ورزش منظم می‌تواند به بهبود عملکرد قلب و عروق و کاهش خطر بروز کاردیومیوپاتی کمک کند. توصیه می‌شود که هر هفته حداقل 150 دقیقه ورزش متوسط یا 75 دقیقه ورزش شدید را انجام دهید.

5. خواب کافی:

خواب کافی می‌تواند به بهبود عملکرد قلب و کاهش خطر بروز کاردیومیوپاتی کمک کند. توصیه می‌شود که بین 7 تا 8 ساعت در شب خوابیده شود.

6. کاهش استرس:

استرس ممکن است باعث افزایش فشار خون، تغییرات در ضربان قلب و افزایش خطر بروز کاردیومیوپاتی شود. کاهش استرس با روش‌هایی مانند مدیتیشن، تمرین تنفسی، یوگا و خواب کافی می‌تواند به پیشگیری از کاردیومیوپاتی کمک کند.

7. ترک سیگار:

سیگار می‌تواند باعث ایجاد تغییرات در ضربان قلب و افزایش خطر بروز کاردیومیوپاتی شود. ترک سیگار می‌تواند به بهبود عملکرد قلب و کاهش خطر بروز کاردیومیوپاتی کمک کند.

راه های درمان کاردیومیوپاتی

درمان کاردیومیوپاتی به وسیله مدیریت علائم و علت بیماری انجام می‌شود. در زیر راه‌های درمان کاردیومیوپاتی ذکر شده است:

1. داروها:

داروهایی مانند داروهای ضدافسردگی، ضد اضطراب، ضد التهاب، دیورتیک ها، آنتی‌بیوتیک ها و داروهای کاهش فشار خون می‌تواند به بهبود علائم کاردیومیوپاتی کمک کند.

درمان دارویی کاردیومیوپاتی به دو صورت درمان بیماری و درمان علائم انجام می‌شود.

1. درمان علائم:

بسته به علائم کاردیومیوپاتی، داروهای مختلفی مانند دیورتیک‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضدافسردگی و ضد اضطراب، ضد التهاب و داروهای کاهش فشار خون ممکن است به پیشگیری از علائم کاردیومیوپاتی کمک کنند.

2. درمان بیماری:

درمان بیماری ممکن است شامل داروهای ضدعفونی، داروهای ضد التهاب، داروهای ضدویروسی و داروهایی باشد که به بهبود عملکرد قلب کمک می‌کنند. برای مثال، داروهای ACE inhibitor و ARB می‌تواند به بهبود عملکرد قلب کمک کنند. همچنین، داروهایی مانند beta-blockers و calcium channel blockers می‌تواند به بهبود عملکرد قلب کمک کنند و علائم کاردیومیوپاتی را کاهش دهند.

3. داروهای ضدآریتمی:

در برخی موارد، داروهای ضدآریتمی مانند Amiodarone و Sotalol برای کنترل ضربان قلب بیماران با کاردیومیوپاتی تجویز می‌شوند.

4. داروهای پیشگیری از تشدید بیماری:

داروهایی مانند ACE inhibitor و ARB می‌توانند به پیشگیری از تشدید بیماری کمک کنند. همچنین، داروهایی مانند beta-blockers و aldosterone blockers می‌توانند به بهبود عملکرد قلب کمک کنند و خطر بروز تشدید کاردیومیوپاتی را کاهش دهند.

2. جراحی:

در برخی موارد شدید، جراحی قلب ممکن است نیاز باشد. این شامل عمل جراحی برای جایگزینی سنگین قلب، تعویض شدن دریچه قلب و تعویض دستگاه پیس میکر است.

درمان جراحی کاردیومیوپاتی ممکن است در صورتی که درمان دارویی یا مدیریت علائم با موفقیت انجام نشود، لازم باشد. در زیر راه‌های درمان جراحی کاردیومیوپاتی ذکر شده است:

1. پیوند قلب:

در برخی موارد شدید کاردیومیوپاتی، پبوند قلب ممکن است نیاز باشد. در این روش، قلب بیمار با یک قلب مصنوعی جایگزین می‌شود. این روش به عنوان آخرین راه‌ حل درمانی برای بیمارانی است که دیگر درمان‌های دیگر نتوانسته‌اند کارایی لازم را داشته باشند.

2. تعویض دریچه قلب:

در برخی موارد، تعویض دریچه قلب ممکن است نیاز باشد. در این روش، دریچه قلبی که عملکرد نادرست دارد با دریچه قلبی جایگزین تعویض می‌شود. این روش می‌تواند به بهبود عملکرد قلب کمک کند و علائم کاردیومیوپاتی را کاهش دهد.

3. تعویض دستگاه پیس میکر:

در برخی موارد، تعویض دستگاه پیس میکر ممکن است نیاز باشد. در این روش، دستگاه پیس میکری که عملکرد نادرست دارد با دستگاه پیس میکر جدید تعویض می‌شود. این روش به بهبود عملکرد قلب کمک کند و علائم کاردیومیوپاتی را کاهش دهد.