استنت کرونری (Coronary Stent) یک وسیله پزشکی است که برای باز نگه داشتن عروق کرونری قلبی در روشی به نام “آنژیوپلاستی” (Angioplasty) یا “عروق پلاستی” استفاده می‌شود. عروق کرونری عبوری برای نقل و انتقال خون به عضله قلب هستند و اگر این عروق به دلیل توده‌های چربی و کلسترول تنگ شوند یا نسبت به سایر دلایل بسته شوند، می‌تواند به بیماری‌های قلبی مانند آنژین صدمه منجر شود.
انواع استنت کرونری
انواع مختلفی از استنت‌های کرونری وجود دارند، که هر کدام دارای ویژگی‌ها و مزایا و معایب خاصی هستند. در زیر به برخی از انواع رایج استنت‌های کرونری اشاره می‌کنم:
- استنت فلزی تاشو:
- این نوع استنت فلزی بدون پوششی از مواد دارویی است.
- استنت‌های BMS ممکن است بیشتر به تشکیل ترومبوز (لخته خونی در استنت) تمایل داشته باشند و به مدت طولانی‌تری نیاز به داروهای ضد لخته‌ای داشته باشند.
- این استنت‌ها برای برخی از بیماران با مشکلات خاص مناسب می‌باشند.
- استنت پوشش دار:
- استنت‌های DES دارای پوشش از مواد دارویی هستند که به تدریج به خطر تشکیل ترومبوز کاهش می‌دهند.
- این استنت‌ها به مدت معمول 6 تا 12 ماه داروهای ضد لخته‌ای را آزاد می‌کنند تا از تشکیل ترومبوز جلوگیری کنند.
- استفاده از استنت‌های DES معمولاً منجر به کاهش نیاز به داروهای ضد لخته‌ای در طولانی مدت می‌شود.
- استنت بیوسازگار:
- استنت‌های بیوسازگار از موادی ساخته می‌شوند که به مرور زمان تخریب و جذب شده و نیازی به حفظ آنها در عروق نیست.
- این نوع استنت‌ها به عنوان یک ابزار موقت برای تسهیل عروق مورد استفاده قرار می‌گیرند و به مرور زمان تخریب می‌شوند.
- استنت ترکیبی:
- استنت‌های ترکیبی عناصری از استنت‌های DES و BMS را ترکیب می‌کنند. به عبارت دیگر، دارای پوشش دارویی برای کاهش ترومبوز و همچنین قابلیت انتقال جریان خون بهتر از BMS هستند.
- استنت مشکلات تشخیصی:
- این نوع استنت‌ها نیز از موادی ساخته می‌شوند که به تدریج تخریب و جذب می‌شوند. این استنت‌ها به مرور زمان ناپدید می‌شوند و ترکیبات مخربی در عروق نمی‌گذارند.
- استفاده از استنت‌های مشکلات تشخیصی ممکن است در مواردی که نیاز به تصویربرداری پس از جراحی دیگر دیگر ندارید، مناسب باشد.
موارد استفاده از استنت کرونری
در زیر مواردی را که استفاده از استنت کرونری در آنها مفید است توضیح داده‌ام:
- آنژین پایدار: برخی افراد با آنژین یا درد در قفسه سینه به علت تنگی عروق کرونری مبتلا می‌شوند. استفاده از استنت کرونری در این موارد می‌تواند بهبودی در علائم آنژینی ایجاد کند و جریان خون به قلب را بهبود بخشد.
- آنژین ناپایدار: در موارد آنژین ناپایدار که به عنوان وضعیت اورژانسی شناخته می‌شود، استنت کرونری ممکن است به عنوان روش اولیه یا پساجراهای آنژیوپلاستی برای تسریع بهبودی عروق استفاده شود.
- سکته قلبی: در برخی از موارد سکته قلبی، عروق کرونری بلافاصله بسته می‌شوند. استفاده از استنت کرونری در این موارد برای باز کردن عروق و بازسازی مناطق قلبی تخریب شده مفید است.
- رفع انسداد پس از آنژیوپلاستی اولیه: بعضی اوقات بعد از آنژیوپلاستی اولیه با بالن، عروق ممکن است دوباره تنگ شوند. در این موارد، استنت کرونری می‌تواند به عنوان پساجراهای انجام شود تا از بازگشت تنگی جلوگیری شود.
- درمان برخی از ترکیبات چربی: استنت‌ها ممکن است برای باز کردن و تسهیل عبور از ترکیبات چربی در عروق کرونری استفاده شوند.
- عروق کرونری تنگی شده پس از جراحی عبور عروق بی‌صدا: در بعضی موارد پس از عمل جراحی عبور عروق بی‌صدا، عروق کرونری ممکن است تنگ شوند. در این موارد، استفاده از استنت کرونری به عنوان راهی برای باز کردن عروق استفاده می‌شود.
- تسهیل عروقی: در برخی از موارد، استنت کرونری برای تسهیل عروق کرونری به صورت پیشگیرانه استفاده می‌شود تا از تنگی و انسداد در آینده جلوگیری کند.
برای کسب اطلاعات در مورد اسپلینت هالوکس والگوس کلیک کنید
نحوه عملکرد استنت کرونری
استنت کرونری عملکردی مهم در بهبود جریان خون در عروق کرونری (عروق قلبی) دارد. عملکرد استنت کرونری به شکل زیر است:
- ترکیب با عروق: استنت کرونری در ابتدا به صورت تاشو (به شکل لوله استوانه‌ای) تولید می‌شود. این استنت معمولاً از فلزهای خاصی نظیر استنلس استیل یا آلیاژهای تیتانیوم ساخته می‌شود.
- توسعه استنت: برای نصب استنت کرونری، پزشک یا تیم جراحی در زمان جراحی با استفاده از کاتتر (یک لوله نازل برای جریان خون) استنت تاشو را به محل تنگی یا انسداد در عروق کرونری منتقل می‌کنند.
- توسعه استنت با بالن: در محل تنگی یا انسداد، یک بالن تاشو نیز استفاده می‌شود. این بالن پس از رسیدن به محل مناسب داخل عروق، با استفاده از فشار هوا یا سایر وسایل مناسب توسعه می‌یابد. این توسعه باعث می‌شود استنت به شکل استوانه‌ای باز شود و به دیوار عروق چسبیده و آنها را باز کند.
- ثبت استنت: بعد از توسعه استنت با بالن، استنت به شکل دائمی در محل تنگی یا انسداد ثابت می‌شود. استنت دیگر از حالت تاشو خارج نمی‌شود و به عنوان یک سازمان پایدار در عروق باقی می‌ماند. این عملیات به شکل اتوماتیک اتفاق می‌افتد و پزشک نیازی به مداخله دستی ندارد.
- تسهیل جریان خون: استنت کرونری به عنوان یک شبکه فلزی باز در عروق باقی می‌ماند. این استنت بهبودی در جریان خون عبوری ایجاد می‌کند. ترکیبات چربی، رسوبات و سایر مواد آلوده به عروق نمی‌توانند به دیواره‌های عروق چسبیده و مجدداً تنگی ایجاد کنند.
- کاهش خطر تنگی مجدد: استنت کرونری به عنوان یک مانع فیزیکی عمل می‌کند تا از تنگی مجدد عروق جلوگیری کند. این به معنای کاهش خطر انسداد دوباره عروق و در نتیجه حمله قلبی و یا آنژین (درد قفسه سینه) می‌باشد.
- زمان بازیابی سریع: استفاده از استنت کرونری به عنوان جزء درمانی در آنژیوپلاستی می‌تواند به معنای بازیابی سریع‌تر بیمار باشد، زیرا جراحی کوتاه‌تر و با کمترین تروما بر روی بافتهای محیطی صورت می‌گیرد.
مزایا و معایب استنت کرونری
استفاده از استنت کرونری برای تسهیل عروق کرونری درمانی موارد مختلفی را بهبود می‌بخشد، اما همچنین ممکن است مزایا و معایب خود را داشته باشد. در زیر به مزایا و معایب استفاده از استنت کرونری اشاره می‌کنم:
- مزایا:
- بهبود جریان خون: استنت کرونری بهبودی چشمگیر در جریان خون عبوری ایجاد می‌کند. این به معنای کاهش علائم مشکلات قلبی مانند درد قفسه سینه (آنژین) است.
- کاهش خطر تنگی مجدد: استنت‌ها به عنوان مانعی فیزیکی در عروق باقی می‌مانند و از تنگی مجدد و انسداد عروق جلوگیری می‌کنند. این باعث کاهش خطر حمله قلبی مجدد می‌شود.
- تسهیل جریان خون: استنت کرونری به عنوان یک شبکه فلزی باز در عروق باقی می‌ماند و جریان خون را بهبود می‌بخشد. این به معنای بهبود عملکرد قلب و کاهش خطر مشکلات قلبی است.
- جراحی کم‌تروما: استنت‌ها اغلب به صورت آنژیوپلاستی توسط کاتتر و بالن انجام می‌شوند، که به معنای جراحی کم‌تروما بر روی بافتهای محیطی است. این باعث می‌شود زمان بازیابی بیمار کوتاه‌تر باشد.
- معایب:
- انسداد استنت: استنت‌ها ممکن است بعد از مدتی به دلیل توده‌های چربی (ترسیب چربی) یا تشکیل رسوبات دیگر بسته شوند. این پدیده به نام “انسداد استنت” شناخته می‌شود و ممکن است نیاز به مجدداً جراحی آنژیوپلاستی یا تعویض استنت داشته باشید.
- خطر تشکیل لخته خونی (ترومبوز) در استنت: استنت‌ها ممکن است منطقه‌ای برای تشکیل لخته خونی (ترومبوز) ایجاد کنند. این لخته‌ها می‌توانند جریان خون را مسدود کنند و به حمله قلبی یا سکته قلبی منجر شوند.
- آلرژی یا حساسیت به مواد استنت: برخی از افراد ممکن است به مواد استنت حساسیت داشته باشند و عوارض آلرژیک را تجربه کنند.
- نیاز به داروهای مخصوص: پس از نصب استنت، برخی از افراد باید داروهای مخصوصی مصرف کنند تا از تشکیل لخته خونی جلوگیری شود.
- محدودیت‌های ورزشی: استنت کرونری ممکن است در برخی موارد محدودیت‌هایی را برای فعالیت‌های ورزشی یا جسمانی ایجاد کند. برخی از افراد ممکن است نیاز به تغییر در سبک زندگی داشته باشند.
