شما هم احتمالا از زبان اطرافیان خود شنیده اید که بعذ از غذا خوردن نباید دراز کشید یا حمام کرد و یا…این توصیه ها ریشه علمی دارند؟ آیا بعد از غذا باید از انجام کارهایی پرهیز کنیم؟ چرا؟
1-آب یخ ننوشید
می‌گویند نوشیدن آب یخ بعد از غذا باعث سرطان معده می‌شود، ولی این حرف پایه علمی چندان صحیحی ندارد و تنها مشکلی که با نوشیدن آب یخ بروز می‌کند، دل‌درد یا انقباض عضلات روده است. افراد دچار سندرم روده تحریک‌پذیر، بیشتر دچار این مشکل می‌شوند؛ بنابراین بهتر است آب خیلی سرد ننوشید. نکته دیگر اینکه نوشیدن آب بعد از صرف غذا، باعث رقیق شدن شیره معده می‌شود و می‌تواند در هضم غذا اختلال ایجاد کند؛ بنابراین بهتر است نیم ساعت قبل از غذا و نیم ساعت بعد از اتمام غذا، آب ننوشید.
برای مطالعه مقاله علت درد مقعد در پریودی چیست؟ + راههای درمان آن کلیک کنید.
2-سیگار نکشید
برخی سیگاری‌ها به محض این که غذایشان تمام می‌شود، سیگارشان را روشن می‌کنند. در متون پزشکی آمده سیگار چه بعد از غذا و چه قبل از آن خطرناک است و خطر مصرف آن بعد از غذا بر خلاف تصور عموم مردم بیشتر نیست. حدود 100 ماده سرطان‌زا در سیگار وجود دارد و کشیدن آن به‌طور کلی زیان‌بار است.
نتایج تحقیقات نشان داده دود سیگار می‌تواند محیط معده را اسیدی کند و این عامل روی عملکرد معده تاثیر منفی میگذارد و مانع هضم صحیح غذا می‌شود. از سوی دیگر، کشیدن سیگار بعد از غذا، به‌خصوص در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، درد و علایم شکمی را به دنبال خواهد داشت.
3-میوه نخورید
با توجه به اینکه بعد از خوردن غذا معده پر و سنگین می شود، خوردن میوه به این سنگینی دامن می زند و در عمل هضم، مشکل ایجاد می کند و بهتر است یک تا دو ساعت پس از صرف غذا میوه میل نکنید. البته برخی افراد، به علت حساسیت نداشتن گیرنده‌های انسولین، پرخوری یا تحریک‌پذیری پانکراس، بعد از خوردن غذا تمایل به مصرف ماده شیرین دارند، که تنها به این افراد توصیه می‌شود بعد از صرف غذا، به جای مصرف شیرینی، مربا و سایر مواد قندی از میوه استفاده کنند.
4-حمام نکنید
یکی از باورهای عموم مردم این است که بعد از غذا نباید حمام کرد، زیرا احتمال بی‌هوش شدن و از حال رفتن در حمام بالاست. این حرف تا حدی اساس علمی دارد، ولی در مورد همه صدق نمی‌کند. افراد مسن و کسانی که بیماری‌های قلبی پیشرفته دارند، یا سرخرگ‌های اصلی خونرسان به مغز و شریان‌های گردن در آنها تنگ است، بهتر است حداقل تا 30 دقیقه بعد از خوردن غذای سنگین به حمام نروند، زیرا بعد از خوردن غذای نسبتا سنگین، خون به سمت دستگاه گوارش می رود و خون‌رسانی به مغز کاهش می‌یابد.
پس حداقل نیم ساعت فاصله بین غذاخوردن و استحمام قرار دهید، به ویژه حمام داغ توصیه نمی‌شود، زیرا در جریان خون اطراف معده اختلال ایجاد می‌کند و بر هضم غذا اثر منفی میگذارد.
5-ورزش نکنید
ورزش ممکن است به قلب افراد دچار بیماری های قلبی- عروقی، فشار وارد کند. مصرف غذای سنگین و ورزش فوری بعد از آن، این فشار را چند برابر می‌کند. اگر غذای سبکی خورده‌اید، حداقل دو تا سه ساعت و در صورت مصرف غذای سنگین، حداقل سه تا چهار ساعت باید از انجام ورزش و فعالیت بدنی خودداری کنید.
چنانچه بعد از غذا، ورزش کنید بدن شما انرژی بیشتری می سوزاند. اما به یاد داشته باشید منظور از غذا یک وعده غذایی کوچک و سبک و منظور از ورزش یک فعالیت بدنی سبک و ملایم است.
دیواره معده یک بافت عضلانی است که با انقباض خود موجب مخلوط شدن غذا با آنزیم های گوارشی شده و به هضم غذا کمک می کند. این بافت عضلانی برای انجام عمل خود نیاز به خون و اکسیژن کافی دارد. غذای حجیم و سنگین و فعالیت بدنی شدید موجب می شوند که خون رسانی هم به عضلات دیواره معده و هم به عضلات اسکلتی بدن دچار اختلال گردد.
اگر تصمیم دارید ورزش و فعالیت بدنی خود را به زمانی پس از صرف غذا موکول کنید، به یاد داشته باشید که کمتر و سبک تر غذا بخورید و همچنین فعالیت سنگین نداشته باشید.
برای مطالعه مقاله چگونه یبوست خود را درمان کنیم؟ کلیک کنید.
6-نخوابید
بطور کلی هضم غذا در حالت نشسته راحت تر انجام می شود. به مین دلیل توصیه می شود حدود 30 تا 45 دقیقه پس از صرف غذا دراز نکشید و نخوابید. این موضوع برای کسانی که رفلاکس اسید معده دارند بسیار ضروری است، این افراد برای پیشگیری از تشدید برگشت اسید معده به مری، به هیچ عنوان تا یک ساعت پس از صرف غذا نباید دراز بکشند یا بخوابند. اگر مشکل گوارشی خاصی ندارید، خوابیدن پس از صرف غذا مشکل چندانی ایجاد نمی کند، هر چند توصیه کلی به همه برای عملکرد بهتر دستگاه گوارش و حرکات دودی معده، نخوابیدن پس از صرف غذاست.
7-چای ننوشید
در میهمانی‌‌ها هنوز غذا تمام نشده، جلوی میهمان چای می‌گذاریم. چای می‌تواند محیط معده را اسیدی کند و تأثیر منفی بر مواد معدنی معده بگذارد. بعد از غذا مایعات باید با نیم تا یک ساعت فاصله مصرف شوند.
چای از هر نوعی که باشد (سیاه، سفید و سبز)، دارای ماده‌ای به نام تانن است که با آهن موجود در منابع گیاهی ایجاد ترکیبی به نام تانات آهن می‌کند و موجب دفع آهن از بدن می‌شود و این امر به ویژه برای افرادی که مبتلا به کم خونی و فقرآهن هستند، مضر بوده و کم خونی آنان را تشدید می‌کند. چای حاوی یک فاکتور ضد ویتامین B1 است و مانع استفاده بدن از ویتامین B1 می‌شود بنابراین نتیجه می‌گیریم که مصرف چای با فاصله کوتاهی بعد از غذا، می‌تواند انسان را در معرض کمبود آهن و نیز کمبود ویتامین B1 قرار دهد. بنابراین توصیه می‌شود حتی‌المقدور یک یا دو ساعت بعد از صرف غذا، چای بخورند و همچنین از خوردن چای پررنگ پرهیز کنند.
8-با همسر خود روابط زناشویی نداشته باشید
بیماران قلبی بیشتر باید در این مورد توجه کنند. ارتباط زناشویی نوعی استرس برای سیستم قلبی‌‌عروقی محسوب می‌شود. در مواردی نادر مشاهده شده فرد هنگام این عمل دچار سکته قلبی شده است. افراد دچار بیماری‌های پیشرفته قلبی یا کسانی که اخیرا دچار سکته قلبی شده‌اند، بهتر است تا ساعاتی پس از صرف غذا، از برقراری رابطه زناشویی خودداری کنند.
مصرف غذای سنگین نیز فشاری برای قلب است و خوردن چنین غذایی و داشتن روابط زناشویی در افراد دچار بیماری پیشرفته قلبی، خطر عوارض قلبی را به دنبال خواهد داشت.
9-جسم سنگینی را بلند نکنید
افرادی که با معده پر، جسم سنگینی بلند می‌کنند، در واقع نوعی فعالیت بدنی انجام داده‌اند که می‌تواند به قلب فشار بیاورد. از سوی دیگر، این کار باعث افزایش فشار داخل شکم می‌شود و ایجاد ریفلاکس می‌کند. به همین دلیل بهتر است یکی دو ساعت بعد از صرف غذا از انجام این کار خودداری کنید./
10-جویدن آدامس
محبوبیت آدامس برای تمیز کردن دندان‌ها و ایجاد خنکی در دهان پس از صرف غذا در بین بیشتر مردم رایج است. این کار حجم زیادی هوا را وارد معده می‌کند که با ایجاد نفخ و گازهای گوارشی همراه خواهد بود.
چرا بعد از غذا نباید خوابید؟
اگر از قدیمی‌ها بپرسید بعد از غذا خوردن چه کنیم؟ چه اشتباهات مرگبار بعد از صرف غذا را انجام ندهیم؟ آنها بلافاصله جواب می‌دهند راه برو تا غذا بهتر هضم شود؛ واقعیت مسلم این است که رفتن به رختخواب بلافاصله بعد از خوردن یک غذای سنگین، یکی از اولین اشتباهات بعد از غذا خوردن است که به مشکلات گوارشی منجر خواهد شد. ناراحتی معده، احساس سوزش سردل، بدخوابی و رفلاکس معده تنها گوشه‌ای از نتایج دراز کشیدن و خوابیدن بعد از غذا خوردن است!
اما چرا بعد از غذا نباید خوابید؟ هنگامی‌که دراز می‌کشید اسید معده به سمت مری برمی‌گردد، به همین دلیل در قسمت قفسه سینه احساس سوزش می‌کنید و بعدازاینکه از خواب بیدار می‌شوید احساس بدحالی و سنگینی دارید چراکه غذا نمی‌تواند به‌خوبی هضم شود. مطالعات نشان داده است آمار سکته مغزی و حملات قلبی در افرادی که بعد از صرف غذا راه می‌روند و یا اینکه به کارهایی به‌جز خوابیدن می‌پردازند بسیار پایین‌تر از کسانی است که بلافاصله بعد از غذا خوردن به رختخواب می‌روند.
اگر این عمل تبدیل به عادتی روزمره شده و حس می‌کنید همین‌که غذا می‌خورید دچار خواب‌آلودگی می‌شوید، سعی کنید فعالیت‌های موردعلاقه خود را به زمانی بعد از غذا خوردن موکول کنید که انجام آنها ترغیبتان کند تا بیشتر بیدار بمانید؛ حداقل ۲ تا ۳ ساعت بعد از غذا خوردن نباید به رختخواب رفت.
باید توجه داشت نحوه خوابیدن می‌تواند به هضم غذا کمک کند؛ آیا می‌دانید بعد از غذا خوردن به کدام سمت بخوابیم بهتر است؟ متخصصان توصیه می‌کنند ابتدا چند دقیقه به پهلوی راست بخوابید و سپس روی پهلوی چپ دراز بکشید؛ در این حالت غذا در معده جاگیر شده و بهتر هضم می‌شود.
بعد از غذا سیگار نکشید
از عادات متداول افراد سیگاری این است که بلافاصله بعد از غذا سیگار می‌کشند؛ مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد صدمات ناشی از سیگار کشیدن بعد از غذا به‌اندازه کشیدن ۱۰ نخ سیگار در حالت عادی است؛ سیگار کشیدن خود به‌اندازه کافی اشتباه است حال اگر بعد از غذا استعمال شود قدرتی ویران‌کننده‌تر خواهد داشت.
دستگاه گوارش و معده برای هضم غذا به اکسیژن نیاز دارند و نیکوتین موجود در سیگار با چسبیدن به اکسیژن خون مانع از فعالیت درست دستگاه گوارش می‌شود و به این دلیل است که پزشکان سیگار کشیدن را یکی از اشتباهات مرگبار بعد از صرف غذا قلمداد می‌کنند.
دلایل ممنوعیت دوش گرفتن بعد از غذا
ممکن است بعد از فهمیدن عوارض ناشی از این اشتباه بعد از غذا خوردن شوکه شوید و یا شاید بخندید، اما واقعیت ماجرا این است که دوش گرفتن بعد از غذا می‌تواند به قلب و سیستم تنفسی آسیب برساند و موجب سرگیجه و یا سردرد شود. هنگامی‌که غذا می‌خوریم خون از ارگان‌های دیگر چون دست‌وپا به سمت دستگاه گوارش حرکت می‌کند تا عمل هضم غذا به درست‌ترین شکل ممکن انجام شود اما وقتی بلافاصله اقدام به دوش گرفتن می‌کنیم بدن را مجبور می‌نماییم که بخشی از انرژی خود را برای خون‌رسانی به دست‌وپا خرج کند و این بدان معنا است که خون کمتری به معده می‌رسد و درنهایت بدن در جذب کامل مواد غذایی ناتوان می‌ماند.
ضعف دستگاه گوارش در درازمدت، هضم آهسته غذا و فساد آن در معده، از مهم‌ترین مضرات دوش گرفتن بعد از غذا است؛ بنابراین یا قبل از غذا دوش بگیرید و یا حداقل ۱ الی ۲ ساعت صبر کنید تا غذا هضم شود.
برای مطالعه مقاله ۱۰ راهکار برای درمان صدای شکم! کلیک کنید.
آیا خوردن میوه بعد از غذا مجاز است؟
خوردن میوه به‌خودی‌خود ایده بدی نیست، اما استفاده از آن بعد از یک وعده غذایی سنگین، از اشتباهات مرگبار بعد از صرف غذا محسوب می‌شود. میوه‌ها به‌شدت آسان‌هضم هستند، به این معنی که تنها ۲۰ دقیقه بعدازاینکه میوه می‌خورید تمام تکه‌های آن هضم شده و به روده منتقل می‌شود این در حالی است که یک وعده غذایی به مدت‌زمانی در حدود ۱ ساعت تا یک ساعت و نیم زمان نیاز دارد تا به‌طور کامل هضم شود. زمانی که این مواد غذایی باهم ترکیب می‌شوند درنهایت میوه دچار فساد شده و به‌موقع هضم نمی‌شود و این اصلاً برای سلامتی مفید نیست.
به‌طورکلی مصرف میوه در هرزمانی از طول روز خوب است به جزء مصرف آن بلافاصله بعد از غذا؛ اگر علائمی مانند سو هاضمه، سوزش در قلب و سینه‌ها، آروغ زدن‌های پی‌درپی و برخی ناراحتی‌های گوارشی را دارید بهتر است قبل از مراجعه به پزشک نگاهی به سبک غذایی خود داشته و اشتباهات بعد از غذا خوردن را اصلاح نمایید. برای جلوگیری از سوءهاضمه و سایر مشکلات گوارشی مصرف میوه را به ۱ تا ۲ ساعت بعد از غذا موکول کنید.
تصور اشتباه و رایجی که بسیاری از مردم دارند این است که سیب را از سایر میوه‌ها استثنا قرار داده و با این توجیه که به هضم غذا کمک می‌کند خوردن سیب بعد از غذا را بلامانع می‌دانند اما در حقیقت سیب نیز جزء میوه‌هاست و خوردن آن هضم غذا را با اشکال مواجه می‌کند.
ممکن است برخی بپرسند خب بعد از غذا چی بخوریم؟ جواب خنده‌دار است، سیب!! میوه‌هایی مانند سیب و گلابی برای هضم غذا فوق‌العاده هستند اما سعی کنید دقیقاً بعد از غذا آنها را میل نکنید فرصتی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه‌ای به معده داده سپس برش‌های کوچک این میوه‌های خوشمزه را بخورید تا علاوه بر پاک‌سازی و تقویت معده از دیگر خواص آنها بهره‌مند شوید.
نوشیدن چای و قهوه ممنوع
با نوشیدنی‌هایی مانند چای و قهوه همانند میوه‌ها برخورد کنید، مصرف این نوشیدنی‌ها بعد غذا مانع از جذب برخی مواد مغذی ازجمله آهن می‌شود. شاید تعجب‌آور باشد اما تحقیقات ثابت کرده با مصرف یک لیوان کوچک چای یا یک فنجان قهوه جذب آهن تا ۸۷% کاهش یافته و بدن با مشکلاتی همچون کم‌خونی، پوست رنگ‌پریده، دست و پای سرد، سرگیجه و از دست دادن اشتها همراه خواهد بود.
اگرچه مصرف چای و قهوه در زمان مناسب و در مقدار محدود و کنترل‌شده فواید خاص خود را دارد اما بدیهی است که زیاده‌روی در هر چیزی قطعاً مضراتی را خواهد داشت بنابراین از این اشتباه بعد از غذا خوردن بپرهیزید. متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند فاصله میان خوردن غذا با مصرف چای و قهوه باید حداقل یک ساعت باشد.
ممنوعیت راه رفتن بعد از غذا
فقط صخره‌نوردی و یا دویدن نیست که از اشتباهات بعد از غذا خوردن محسوب می‌شوند، حتی یک پیاده‌روی ساده بلافاصله بعد از غذا خوردن به‌جای اینکه سرحال‌ترتان کند و هضم غذا را آسان‌تر نماید فقط باعث بالا آمدن اسید معده و رفلاکس‌های شدید می‌شود. اگر عادت به راه رفتن بعد از غذا دارید حداقل ۳۰ دقیقه صبر کنید سپس پیاده‌روی نمایید، آن هم به شکلی آرام و با طمأنینه.
وقتی مقدار زیادی غذا مصرف کرده‌اید، تمام حجم معده پرشده و تمرکز مغز روی هضم صحیح و درست غذاست، پیاده‌روی بعد از غذا بدترین کاری است که برای پرت کردن تمرکز مغز می‌توان انجام داد؛ به بدن خود زمان بدهید و بلافاصله بعد صرف وعده‌ای سنگین به‌سوی فعالیت‌های روزانه خود نروید.
توجه کنید که غذا خوردن و مراحل هضم و جذب آن نیز جزئی از فعالیت‌های روزانه شما و بدنتان محسوب می‌شود. البته این بدان معنا نیست که دراز کشیدن بعد از غذا خوردن را درست تلقی کنیم و در مقابل راه رفتن را غلط بپنداریم، بلکه منظور این است که بدن باید در آرام‌ترین حالت باشد تا به‌خوبی فعالیت‌های خود را انجام دهد؛ همیشه باید اصل اعتدال را حفظ کرد.
نوشیدن آب یکی از اشتباهات مرگبار بعد از صرف غذا است
سال‌هاست که از گوشه و کنار می‌شنویم روزانه باید ۸ لیوان آب مصرف شود تا بدن فعالیت‌های خود را به بهترین نحو انجام دهد، اما اکثریت مردم نوشیدن تمام این ۸ لیوان را درست به زمان بعد از غذا خوردن موکول می‌کنند.
نوشیدن آب بعد از خوردن وعده‌های غذایی هضم غذا را مختل می‌کند؛ حتی این عمل از اشتباهات بعد از غذا خوردن نیز محسوب می‌شود به این صورت که اگر بلافاصله بعد از خوردن مواد غذایی اقدام به نوشیدن آب کنید مقدار اسید معده و صفرا که برای هضم غذا ضروری هستند را افزایش می‌دهید و بدین شکل فعالیت معده با اختلال مواجه می‌شود. سعی کنید حداقل تا یک ساعت بعد از صرف غذا در مقابل وسوسه نوشیدن آب مقاومت کنید و بعدازآن نیز از نوشیدن آب سرد اجتناب نمایید. البته توجه داشته باشید نوشیدنی همراه غذا فراموش نشود!
بلافاصله بعد از غذا رانندگی نکنید!
تعجب نکنید! سیستم هضم به خون زیادی نیاز دارد و رانندگی به تمرکز بالایی؛ هنگامی‌که یک وعده غذایی سنگین می‌خورید بیشترین میزان خون در دستگاه گوارش متمرکز است درنتیجه مغز از خون کافی محروم می‌شود بر همین اساس انجام فعالیت‌هایی که به تمرکز بالایی احتیاج دارند بلافاصله بعد از صرف غذا ممنوع هستند. بدن را در حالت استراحت نگه‌دارید و اجازه دهید وظایف طبیعی خودش را به بهترین نحو انجام دهد، ۱ تا ۲ ساعت بعد از غذا می‌توانید از مسیر خود لذت ببرید.
درنهایت باید گفت هرکس بنا به سبک زندگی خود و عاداتی که گاهی در تمام طول عمر داشته، ممکن است با سختی‌هایی مواجه شود که مجبور می‌شود سبک زندگی خود را تغییر دهد و با عادات سالم‌تر زندگی کند؛ شیرینی خوردن بعد از غذا، خوابیدن و بسیاری کارهای دیگر شاید دوست‌داشتنی و راحت جلوه کنند اما شما باید در هر حالتی به رژیم غذایی خود و یک سبک زندگی سالم پایبند باشید.
بعد از تمام این صحبت‌ها بسیاری می‌پرسند بااین‌همه پرهیز و احتیاط بعد از غذا خوردن چه کنیم؟ نیازی نیست بعد از هر وعده غذایی زندگی خود را تعطیل کنید و یکی دو ساعتی را بنشینید تا غذا هضم شود؛ بلکه بهتر است کمترین میزان فعالیت را بعد از غذا داشته باشید تا دچار مشکل نشوید.
