هر آن چه که باید در مورد الکتروکوتر آزمایشگاهی دانست!

الکتروکوتر آزمایشگاهی، دستگاهی است که از آن جهت انجام عمل های جراحی استفاده می شود. این دستگاه با عنوان کوتر حرارتی هم شناخته می شود. با پیشرفت روز افزون تکنولوژی، دستگاه های جدیدی جهت انجام جراحی وارد بازار پزشکی شده که فرایند عمل را برای پزشکان بسیار آسان تر کرده است. جراح جهت سوزاندن عروق یا بافت به هنگام خونریزی از این دستگاه کارامد استفاده می کند.

الکتروکوتر آزمایشگاهی و آشنایی با پیشینه آن

بقراط حکیم که با عنوان پدر علم طب شناخته شده هم از روش های سنتی جهت بند آمدن خونریزی  استفاده می کرد. در واقع، روش جراحی او جهت منعقد کردن خونریزی به عملکرد این دستگاه پزشکی، شباهت زیادی داشت. او با داغ کردن فلز و گذاشتن آن بر زخم از خونریزی بیشتر جلوگیری می کرد. لازم به ذکر است بگوییم که ایده ساخت دستگاه الکتروسرجیکال  توسط فردی به نام Bovie T William در دانشگاه هاروارد بود که برای اولین بار در بیمارستان ماساچوست آمریکا مورد استفاده قرار گرفت.

عملکرد دستگاه الکتروکوتر آزمایشگاهی به چه نحوی است؟  

الکتروکوتر آزمایشگاهی در واقع، دستگاهی با امواج رادیو فرکانسی (RF) است که در عمل های جراحی از آن استفاده می شود. برش های ایجاد شده توسط دستگاه های الکترو سرجی بسیار دقیق بوده که از آسیب زدن به بافت بدن، جلوگیری می کنند. احتمال درد، خونریزی و اسکار با استفاده از این دستگاه جراحی، بسیار کم است. مکانیزم عمل به وسیله دستگاه های الکتروکوتری بسیار ساده است. این دستگاه شامل دو الکترود فعال و غیر فعال بوده که فرایند عمل را تسهیل خواهند کرد.

• الکترود فعال که به شکل یک ابزار یا پروب بوده و باعث انتقال جریان خروجی دستگاه به محل جراحی است.
• الکترود غیر فعال که به شکل یک صفحه بسیار بزرگ بوده و جهت جمع آوری جریان وارد شده به بدن، انتقال و برگشت آن به دستگاه به کار می رود.

به الکترود غیر فعال، صفحه بیمار هم گفته شده که آن را به هنگام عمل جراحی زیر ران، باسن و قسمت های وسیع بدن بیمار قرار می دهند. الکتروکوتر آزمایشگاهی با تولید جریان الکتریکی فرکانس بالا و انتقال آن به محل جراحی، بافت یا عروقی که دچار خونریزی شده را می سوزاند. طراحی این دستگاه به نحوی است که تنها سطح سلول های بافت بیمار را سوزانده و به خود عروق کاری ندارد. امکان انعقاد هم زمان با برش، جلوگیری از پراکنده شدن سلول های بیمار به بافت های اطراف و انعقاد سریع خون از مهمترین مزایای استفاده از الکتروکوتر حرارتی به شمار می رود.

کاربردهای الکتروکوتر آزمایشگاهی:

همانطور که گفتیم الکتروکوتر آزمایشگاهی از دو الکترود فعال و غیر فعال تشکیل شده است. از آنجا که سطح مقطع الکترود فعال در مقایسه با الکترو غیر فعال بسیار کوچک تر بوده، جریان چگالی بیشتری را هم با خود به همراه خواهد داشت. گرمای ناشی از اختلاف چگالی این دو الکترود باعث تخریب بافت بیمار خواهد شد. از این دستگاه بیشتر در عمل های جراحی، چشم، صورت یا جراحی های پلاستیک و ترمیمی استفاده می شود. به همین دلیل این دستگاه علاوه بر جلوگیری از خونریزی به هنگام عمل، فرصت مناسبی را برای جراح جهت مشاهده راحت تر ساختارهای بافت های دیگر بدن فراهم می کند.

از الکتروکوتر آزمایشگاهی در جراحی های پوست و زنان هم استفاده می شود. گرما از طریق پروب حرارتی به بافت بیمار نفوذ کرده و از خونریزی های حین عمل جلوگیری می شود. در این فرایند، 3 اتفاق خواهد افتاد:

• متلاشی شدن و از بین رفتن سلول ها
• جمع شدن بافت به دلیل تبخیر آب داخل آن
• لخته شدن پروتئین سلول های خون و بافت

انجام عمل جراحی با الکتروکوتر آزمایشگاهی به چه روش هایی امکان پذیر است؟

·        روش تک قطبی:

انجام عمل جراحی با الکتروکوتر به روش های مختلفی انجام می شود. در این روش، جریان الکتریکی با استفاده از یک الکترود فعال از ژنراتور به محل جراحت انتقال می یابد. هنگام تماس این الکترود فعال به بافت بدن، جریان چگالی بالایی ایجاد خواهد شد. در نهایت جریان از بدن بیمار به الکترود فعال برمی گردد. انجام این روش جراحی، ریسک بالایی داشته و امکان برق گرفتگی بیمار وجود خواهد داشت. از تکنیک تک قطبی جهت از بین بردن توده های بافت بزرگ استفاده می شود.

·        روش دو قطبی:

در این روش، جریان الکتریکی از طریق یک الکترود فعال وارد بدن می شود. سپس از طریق یک الکترود خنثی از بدن بیمار خارج خواهد شد. فرایند روش دو قطبی با روش قبلی کاملا تفاوت دارد. این روش نسبت به روش قبلی، کم خطرتر بوده و امکان سوختگی یا برق گرفتگی بیمار وجود ندارد. زیرا جریان الکتریکی تنها میان دو الکترود نزدیک به هم وجود دارد. استفاده از برش الکتروسرجری دوقطبی در جراحی آندوسکوپی، قلب، دندان و زیبایی بسیار کاربرد دارد.  

آشنایی با خطرات استفاده از دستگاه الکتروکوتر آزمایشگاهی در عمل های جراحی:

دستگاه الکتروکوتر آزمایشگاهی، امواج الکترومغناطیسی با امواج بالا تولید می کند. در صورت عدم استفاده صحیح از این دستگاه، امکان خطرات زیادی برای پرسنل اتاق عمل و بیماران وجود خواهد داشت. از مهمترین خطرات استفاده از این دستگاه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• سوختگی پوست به دلایل مختلفی نظیر: جدا شدن قسمتی از صفحه الکترود از بیمار، خراب بودن یا نصب اشتباه الکترود بازگشتی و آماده سازی ناقص عمل جراحی
• آتش سوزی در اتاق عمل به دلیل وجود گازهای قابل احتراق یا مایعات
• خطرات ناشی از اتصال اشتباه ژنراتور به دستگاه های دیگر
• استفاده از لوازم یا قطعات معیوب به کار رفته در دستگاه

به همین دلیل بهتر است که قبل از عمل جراحی، دستگاه الکتروکوتر از لحاظ اتصال قطعات و کیفیت تولیدی لوازم جانبی مورد بررسی همه جانبه قرار گیرد تا مشکلی برای پرسنل اتاق عمل و بیماران به هنگام جراحی به وجود نیاید.

نتیجه گیری:

الکتروکوتر آزمایشگاهی، دستگاهی پزشکی بوده که در عمل های جراحی کاربرد زیادی دارد. از این دستگاه در جراحی های مختلف نظیر: آندوسکوپی، مغز و اعصاب، پوست، زنان و… استفاده می شود. الکتروکوتر با تولید جریان الکتریکی با فرکانس بالا می تواند نقش مهمی در برش یا انعقاد بافت بدن بیمار به هنگام جراحی ایفا نماید. روش ها و تکنیک های مختلفی جهت جراحی های الکتریکی با دستگاه وجود داشته که با توجه به وضعیت بیمار از آنها استفاده خواهد شد.