بواسیر چیست؟
بواسیر یا هموروئید، معمولاً به عنوان تورم و التهاب وریدهایی که در داخل و خارج از شریان‌های مخصوصاً در منطقه پایینی روده‌ای و شرج وجود دارند، توصیف می‌شود. بواسیر می‌تواند در دو نوع داخلی و خارجی باشد. بواسیر داخلی در داخل شرج و به دلیل نداشتن عصب‌های حسی در این منطقه، معمولاً بدون درد است. اما بواسیر خارجی در خارج شرج و در محدوده پوستی واقع شده و ممکن است باعث درد، خارش و خونریزی شود. علل بواسیر شامل فشار بالا در دستگاه گوارش، یبوست، دیابت، بارداری، ژنتیک، استفاده نادرست از توالت و یا شستشوی نامناسب پس از بیماری‌های دستگاه گوارش و… است. درمان بواسیر شامل تغییر در رفتارهای زندگی، درمان دارویی و در صورت نیاز، جراحی است.
علل ابتلا به بواسیر
علل ابتلا به بواسیر می‌تواند شامل فشار بالا در دستگاه گوارش، خارش مزمن در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج، یبوست، دیابت، بارداری، ژنتیک، استفاده نامناسب از توالت و یا شستشوی نامناسب پس از بیماری‌های دستگاه گوارش و… باشد. به عنوان مثال، افرادی که در حالت نشسته به مدت طولانی در حال کار با رایانه هستند، ممکن است به دلیل کاهش جریان خون به منطقه شرج به دلیل فشار بیش از حد روی وریدهای درون شرجی، به بواسیر مبتلا شوند. همچنین، یبوست مزمن و نامناسب شستشو پس از دفع مدفوع نیز می‌تواند باعث ایجاد بواسیر شود. در برخی افراد، بواسیر به دلیل وراثت یا ژنتیک نیز ایجاد می‌شود. در هر صورت، اگر افرادی علائم بواسیر را تجربه می‌کنند، باید به پزشک خود مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنند.
برای مطالعه مقاله راههای درمان بیماری واژینیسموس کلیک کنید.
انواع بواسیر
بواسیر یا هموروئید، به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم می‌شود:
- بواسیر داخلی: این نوع بواسیر در داخل شرج و در ناحیه‌ای که به داخل شرج فرو می‌رود، ایجاد می‌شود. این نوع بواسیر معمولاً درد و خونریزی ندارد، اما ممکن است باعث خروج مخاط شود.
- بواسیر خارجی: در این نوع بواسیر، وریدهایی که در داخل دیوار شرج قرار دارند، در ناحیه پوستی مقعدی خارج از بدن قرار می‌گیرند. این نوع بواسیر معمولاً با درد، خونریزی و تورم در منطقه پوستی مقعدی همراه است.
همچنین بواسیر را می‌توان بر اساس درجه شدت تقسیم بندی کرد:
- درجه اول: در این درجه، بواسیر به صورت تورم و خونریزی باعث تحریک و درد در زمان مدفوع شدن می‌شود.
- درجه دوم: در این درجه، بواسیر به صورت تومورهای بیرونی و خارجی در منطقه پوستی مقعدی قابل مشاهده هستند و ممکن است باعث خونریزی و درد شوند.
- درجه سوم: در این درجه، بواسیر به صورت تومورهای بزرگ و شدید در منطقه پوستی مقعدی قابل مشاهده هستند و معمولاً با درد شدید، خونریزی و علائم دیگر همراه هستند.
علائم بواسیر
علایم بواسیر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
1- خونریزی: یکی از علائم اصلی بواسیر، خونریزی از رگ‌های وریدی در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج است. خونریزی می‌تواند در دفع مدفوع یا پس از آن رخ دهد.
2- درد: بواسیر خارجی ممکن است باعث درد و تورم در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج شود.
3- خارش: بواسیر ممکن است باعث خارش و سوزش در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج شود.
4- تورم: بواسیر خارجی ممکن است باعث تورم در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج شود.
5- احساس پر و تپش در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج.
در برخی افراد، بواسیر بدون علائم قابل مشاهده مانند خونریزی، درد و خارش نیز ممکن است ولی در هر صورت، اگر افرادی احساس مشکلاتی در منطقه پوستی و شرج دارند، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنند.
برای مطالعه مقاله تاثیرات گیاهان دارویی بر درمان افسردگی! کلیک کنید.
نحوه تشخیص بواسیر
تشخیص بواسیر توسط پزشک با بررسی علائم بالینی و انجام برخی آزمون‌های تشخیصی صورت می‌گیرد. پزشک ممکن است از روش‌های زیر برای تشخیص بواسیر استفاده کند:
1- بررسی بصری: پزشک با استفاده از یک محلول خاص، منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج را بررسی می‌کند تا علائمی مانند خارش، تورم، خونریزی و… را تشخیص دهد.
2- آنوسکوپی: در این روش، پزشک یک دستگاه آنوسکوپ (یک لوله نازک با یک دوربین در انتها) را از طریق شرج وارد می‌کند تا بتواند وریدهای واقع در داخل و خارج از شرج را مشاهده کند.
3- آنوگرافی: در این روش، پزشک از یک دستگاه آنوگراف استفاده می‌کند تا تصاویری از داخل شرج و وریدهای آن را تهیه کند.
4- کولونوسکوپی: در صورتی که پزشک برای اطمینان از عدم وجود بیماری‌های دیگر در دستگاه گوارش، بیشتر از بواسیر مشکوک باشد، ممکن است که از کولونوسکوپی برای بررسی وضعیت دیگر قسمت‌های روده استفاده کند.
در هر صورت، اگر افرادی علائم بواسیر را تجربه می‌کنند، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که افرادی علائم بواسیر را تجربه می‌کنند، باید به پزشک خود مراجعه کنند تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنند. برخی از مواردی که نشان می‌دهد باید به پزشک مراجعه کرد عبارتند از:
1- خونریزی شدید: اگر خونریزی بواسیر شدید است و به طور مداوم ادامه دارد، باید به پزشک مراجعه کنید.
2- درد شدید: اگر درد بواسیر شدید است و باعث مشکلات در زندگی روزمره شما شده است، باید به پزشک مراجعه کنید.
3- تغییرات در الگوی دفع: اگر الگوی دفع شما تغییر کرده است، مثلاً به صورت مرتب و مکرر احساس تنبلی و یا یبوست می‌کنید، باید به پزشک مراجعه کنید.
4- احساس خفگی: اگر در هنگام دفع مدفوع، احساس خفگی و یا عدم توانایی در تنفس دارید، باید به پزشک خود مراجعه کنید.
5- دیده شدن توده‌ای در منطقه پوستی: اگر یک توده در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج دیده می‌شود، باید به پزشک مراجعه کنید.
6- سابقه بیماری‌های دستگاه گوارش: اگر شما سابقه بیماری‌های دستگاه گوارش مانند کولیت، زخم معده و روده و یا عفونت‌های قابل انتقال را دارید، باید به پزشک خود مراجعه کنید.
با توجه به علائم و وضعیت شما، پزشک شما می‌تواند تشخیص دقیق و درمان مناسب را تعیین کند.
راههای درمان بواسیر
درمان بواسیر ممکن است شامل روش‌های غیرجراحی و جراحی باشد. در ادامه، روش‌های درمان بواسیر را به طور کلی شرح خواهیم داد:
1- روش‌های غیرجراحی:
- تغییر در رژیم غذایی: مصرف غذاهای پرفیبر، میوه و سبزیجات، آب، نوشیدنی‌های بدون الکل و مصرف مکمل‌های فیبری می‌تواند به بهبود علایم بواسیر کمک کند.
- استفاده از کرم‌ها و قرص‌های خوراکی: برخی از کرم‌ها و قرص‌های خوراکی می‌توانند به کاهش التهاب و خارش در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج کمک کنند.
- تزریق ماده تصلیب‌کننده: این روش باعث تصلیب شدن وریدهایی که به بواسیر مربوط هستند می‌شود و می‌تواند به کاهش علائم بواسیر کمک کند.
2- روش‌های جراحی:
- بواسیرکتومی: در این روش، بواسیر با استفاده از یک ابزار جراحی حذف می‌شوند.
- لیگاسیون بواسیر: در این روش، یک بسته کوچک از بافت بواسیر با استفاده از یک بند لاستیکی قرار داده می‌شود تا بافت بواسیر از بقیه بافت جدا شود و در نهایت از بین برود.
- تزریق ماده تصلیب‌کننده: این روش در برخی موارد جایگزین بواسیرکتومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در هر صورت، نوع درمان مناسب برای هر فرد بستگی به شدت علائم، نوع بواسیر و عوامل دیگری مانند عوارض جانبی و سایر بیماری‌هایی که فرد ممکن است داشته باشد دارد. لذا، بهتر است با پزشک خود درباره گزینه‌های درمانی مطرح شده مشورت کنید.
برای مطالعه مقاله تاثیر گیاهان دارویی بر درمان سرطان! کلیک کنید.
راههای کنترل بواسیر
بواسیر ممکن است با مراعات یک سری روش‌های کنترلی کنترل شود. در ادامه، راههای کنترل بواسیر را برای شما شرح خواهیم داد:
1- تغییر در رژیم غذایی: مصرف غذاهای پرفیبر، میوه و سبزیجات، آب، نوشیدنی‌های بدون الکل و مصرف مکمل‌های فیبری می‌تواند به بهبود علایم بواسیر کمک کند و از تشدید بواسیر جلوگیری کند.
2- حفظ وزن سالم: افزایش وزن و چاقی می‌تواند فشار بیشتری روی منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج ایجاد کند و باعث تشدید علایم بواسیر شود. بنابراین، حفظ وزن سالم می‌تواند به کنترل بواسیر کمک کند.
3- ورزش: ورزش و فعالیت بدنی می‌تواند به بهبود در حرکت روده و کاهش فشار روی منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج کمک کند.
4- استفاده از کرم‌ها و قرص‌های خوراکی: برخی از کرم‌ها و قرص‌های خوراکی می‌توانند به کاهش التهاب و خارش در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج کمک کنند.
5- تغییر در الگوی دفع: تلاش برای جلوگیری از یبوست و تنبلی می‌تواند به کاهش فشار روی منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج کمک کند.
6- استفاده از لوازم بهداشتی مناسب: استفاده از کاغذ توالت نرم و لوازم بهداشتی ملایم می‌تواند به کاهش تحریک در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج کمک کند.
در هر صورت، اگر علائم شما شدید باشد یا در طول زمان تشدید شود، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا درمان مناسب برای شما تعیین شود.
راهکارهای طب سنتی برای درمان بواسیر
طب سنتی نیز برخی راهکارهای موثر برای درمان بواسیر پیشنهاد می‌دهد. در ادامه، به برخی از این راهکارها اشاره خواهیم کرد:
1- استفاده از آلوئه ورا: آلوئه ورا دارای خواص ضد التهابی و آرامش بخشی است که می‌تواند به کاهش التهاب و خارش در منطقه پوستی واقع شده در اطراف شرج کمک کند. برای استفاده، گلبرگ آلوئه ورا را برید و ژل داخل آن را استخراج کنید. سپس ژل را روی منطقه مورد نظر بمالید.
2- استفاده از عصاره گیاهان دارویی: برخی از گیاهان دارویی مانند زنجبیل، آلوئه ورا، شاه تره، آویشن، شیرین بیان و سنجد دارای خواص ضد التهابی و آرامش بخشی هستند که می‌توانند به کاهش علائم بواسیر کمک کنند. برای استفاده، می‌توانید عصاره گیاهان دارویی را با استفاده از چای گیاهی تهیه کنید و آن را به صورت محلول روی منطقه مورد نظر بمالید.
3- استفاده از روغن‌های طبیعی: برخی از روغن‌های طبیعی مانند روغن نارگیل و روغن جوجوبا دارای خواص ضد التهابی و آرامش بخشی هستند که می‌توانند به کاهش علائم بواسیر کمک کنند. برای استفاده، می‌توانید روغن مورد نظر را روی منطقه مورد نظر مالید.
4- استفاده از بخاری معطر: استفاده از بخاری معطر با عصاره گیاهان دارویی مانند آویشن، چای سبز و نعناع دارای خواص ضد التهابی و آرامش بخشی است که می‌تواند به کاهش علائم بواسیر کمک کند. برای استفاده، یک قاشق عسل را با عصاره گیاهان دارویی مورد نظر درون بخاری معطر قرار دهید و بخار را به صورت ملایم در محل مورد نظر تنفس کنید.
توجه داشته باشید که این راهکارها ممکن است به تنهایی کافی نباشند و باید با رعایت رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم همراه باشند. همچنین، اگر علائم شما شدید باشد یا در طول زمان تشدید شود، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا درمان مناسب برای شما تعیین شود.
رژیم غذایی مناسب برای افراد دارای بواسیر
رعایت یک رژیم غذایی مناسب می‌تواند به کاهش علائم بواسیر کمک کند. در ادامه، به برخی از مواردی که در رژیم غذایی برای افراد دارای بواسیر مفید هستند اشاره می‌کنیم:
1- مصرف غذاهای پرفیبر: مصرف غذاهایی مانند میوه، سبزیجات، حبوبات و غلات کامل به عنوان منبع فیبر می‌تواند به بهبود علایم بواسیر کمک کند.
2- مصرف آب و نوشیدنی‌های بدون الکل: مصرف آب و نوشیدنی‌های بدون الکل می‌تواند به بهبود علایم بواسیر کمک کند و از تشدید بواسیر جلوگیری کند.
3- مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C: مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C مانند پرتقال، توت فرنگی و گوجه فرنگی می‌تواند به بهبود علایم بواسیر کمک کند.
4- مصرف مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان: مصرف مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان مانند میوه‌های تازه، سبزیجات و ماهی می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود علایم بواسیر کمک کند.
5- اجتناب از مصرف غذاهای چرب و سرشار از قند: مصرف غذاهای چرب و سرشار از قند می‌تواند به تشدید علائم بواسیر منجر شود، بنابراین باید از مصرف این نوع غذاها اجتناب کرد.
6- مصرف مواد غذایی سرد و خنک: مصرف مواد غذایی سرد و خنک می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود علایم بواسیر کمک کند.
توجه داشته باشید که این توصیه‌ها تنها بخشی از روش‌های درمانی بواسیر هستند و در صورت شدت علائم بواسیر یا عدم بهبود با رعایت رژیم غذایی و سبک زندگی سالم، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و درمان مناسب را برای خود تعیین کنید.
سوالات متداول
- بواسیر چیست؟
بواسیر (هموروئید) معمولاً یک عارضه دردناک و اغلب خجالت‌آور است که بر اثر بزرگ شدن و التهاب وریدهایی که در منطقه مقعدی (شرج) قرار دارند، ایجاد می‌شود. - علائم بواسیر چیست؟
علائم بواسیر شامل خروج خون با مدفوع، کاهش تعداد مدفوع، درد و خارش در منطقه مقعدی، تورم و سفت شدن در منطقه مقعدی و احساس بی‌راحتی و ترشح مخاط در منطقه پوستی مقعدی است. - چه عواملی باعث بواسیر می‌شود؟
عواملی مانند تغییرات هورمونی در دوران بارداری، دیابت، یبوست مزمن، دیسانتری، سن بالا، سوء تغذیه، نشستن طولانی مدت و یا تلاش برای انجام مدفوع می‌تواند باعث بواسیر شود. - چگونه بواسیر درمان می‌شود؟
درمان بواسیر شامل تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی، مصرف داروها، استفاده از تزریق‌های تسکین‌دهنده در منطقه شرجی و در صورت نیاز، عمل جراحی است. - آیا بواسیر قابل پیشگیری است؟
بله، بواسیر می‌تواند با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب به میزان کافی، انجام ورزش‌های منظم و جلوگیری از نشستن طولانی مدت پیشگیری شود. - آیا بواسیر خطرناک است؟
بواسیر در اکثر موارد خطرناک نیستند و معمولاً با درمان در منزل و یا مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک قابل درمان هستند. اما در برخی موارد درمان جراحی نیاز است.
