یکی از نادرترین اختلال‌های خود ایمنی که در افراد مشاهده می‌شود، سندروم گیلن باره است. این بیماری حمله‌کننده به اعصاب است و علائم مختلفی را از خود نشان می‌دهد. از مهم‌ترین و اولیه‌ترین علائم می‌توانیم به سوزن سوزن شدن اندام‌های بدن اشاره کنیم. هر چند این بیماری بسیار نادر است و در افراد کمی مشاهده می‌شود؛ اما در صورتی که نسبت به درمان دیر اقدام کنید، با عوارض بسیار خطرناکی روبه‌رو خواهید شد. در ادامه مطلب قصد داریم به ارائه اطلاعات دقیق‌تری درباره این بیماری کمیاب و خود ایمنی بپردازیم؛ پس تا انتها دنبال‌کننده ما باشید.
سندروم گیلن باره چیست؟
همان‌طور که اشاره کردیم، این سندروم یک بیماری خود ایمنی است که چندان رایج نیست. سیستم‌های عصبی که خارج از مغز و نخاع قرار دارند، تحت تأثیر این سندروم قرار می‌گیرند. در واقع در این سندروم سیستم عصبی محیطی درگیر می‌شود. غلاف میلین که پوشاننده آکسون‌های عصبی است، توسط این سندروم تحت حمله قرار می‌گیرد. میلین به انتقال پیام عصبی کمک می‌کند. اگر گیلن باره به آکسون‌ها نیز حمله کند در آن صورت اطلاعات خاص به مغز و نخاع ارسال نخواهند شد. نتیجه این فرایند بی‌حسی است. زمانی که مغز و نخاع توانایی انتقال سیگنال به بدن را نداشته باشند، عضلات ضعف خواهند رفت؛ از این رو اگر در نواحی خاصی از بدنتان احساس ضعف یا سوزن سوزن شدن داشتید، حتماً باید در سریع‌ترین زمان ممکن با یک پزشک دیدار داشته باشید.
علائم گیلن باره چیست؟
سندروم گیلن باره دارای علائم مختلفی است. در ابتدا باید بگوییم پاها حالت گز گز خواهند داشت و ضعف، آن‌ها را فرا خواهد گرفت. سپس به مرور زمان این ضعف به بالای بدن و بازوها خواهد رسید. البته لازم به ذکر است در 10 درصد از افراد ممکن است این ضعف از بازوها و صورت شروع شود. در صورتی که سندروم مذکور پیشرفت پیدا کند، ممکن است منجر به فلجی شود. در یک نگاه کلی لیست زیر می‌تواند علائم این سندروم را به شما نشان دهد:
- در انگشتان دست، انگشتان پا، مچ پا و مچ دست احساس خارش و سوزن سوزن شدن خواهید داشت.
- در پاها ضعف بسیاری را تجربه خواهید کرد و این ضعف به مرور زمان به بالا تنه سرایت می‌کند.
- در راه رفتن پایدار نخواهید بود و ممکن است تعادل خود را از دست دهید.
- همچنین این احتمال وجود دارد در راه رفتن به صورت کامل ناتوان باشید و یا نتوانید از پله‌ها بالا بروید.
- در حرکات صورت مثل گفتار، جویدن و بلعیدن با مشکل روبه‌رو خواهید شد.
- گاهی اوقات افراد دو بینی دارند یا توانایی حرکت دادن چشم‌های خود را ندارند.
- در شب ممکن است در عضلات خود احساس درد بسیار شدیدی تجربه کنید.
- در کنترل مثانه و عملکرد روده نیز مشکلات فراوانی به چشم خواهند خورد.
- ضربان قلب افزایش پیدا می‌کند و فشار خون ممکن است کم یا زیاد شود.
- آخرین نشانه‌ای که می‌توانیم از این سندروم نام ببریم مشکل تنفسی است.
چه چیزهایی برای سندروم گیلن باره خطرساز هستند؟
عوامل مختلفی وجود دارند که ممکن است برای سندروم گیلن باره خطرآفرین شوند. این سندروم محدود به یک سن نمی‌شود و گروه‌های سنی مختلف تحت تأثیر قرار می‌گیرند؛ اما باید این نکته را ذکر کنیم با افزایش سن، خطر ابتلا به بیماری نیز بیشتر خواهد شد. همچنین امکان ابتلای مردان به این سندروم در مقایسه با زنان بیشتر است. همچنین فهرست زیر مواردی را نشان می‌دهد که باعث تشدید یا ایجاد این بیماری می‌شوند:
- عفونت کمپیلوباکتر: این گزینه نوعی باکتری است که در مرغ‌های نپخته مشاهده می‌شود.
- واکسیناسیون آنفولانزا یا واکسیناسیون کودکان: واکسیناسیون به ندرت باعث ایجاد این سندروم می‌شود.
- ویروس آنفولانزا، اپشتین بار و زیکا
- سیتومگالوویروس
- انواع هپاتیت C، B، A و E
- ویروس HIV
- پنومونی مایکوپلاسما
- عمل جراحی، ضربه و ویروس کرونا
- لنفوم هوچکین
گیلن باره چه عوارضی می‌تواند داشته باشد؟
عوارض سندروم گیلن باره بسیار زیاد هستند و زندگی عادی افراد را با محدودیت‌های بسیار زیادی مواجه می‌کنند. به طور کلی این سندروم تأثیر مستقیمی روی اعصاب شما می‌گذارد. همچنین از آنجایی که به کنترل حرکات شما می‌پردازد، پس ممکن است شاهد عوارضی باشید که در فهرست زیر آورده شده‌اند:
- مشکلات تنفسی: گاهی اوقات ضعف به حدی پیش می‌رود که روی تنفس شما تأثیر خواهد گذاشت. این مشکل می‌تواند باعث مرگ فرد شود. بر اساس آمارهای به‌دست‌آمده حدود 22 درصد از افرادی که در هفته اول به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، به منظور نفس کشیدن نیازمند دستگاه‌های مخصوص هستند.
- بی‌حسی: بی‌حسی یکی دیگر از عوارض از این سندروم است؛ به گونه‌ای که بعد از بهبود نیز کمی در پاها و دست‌های خود احساس گز گز خواهید داشت.
- مشکل قلب و فشار خون: فشار خون مرتباً بالا و پایین می‌شود و ممکن است ریتم قلب شما نامنظم باشد؛ به همین دلیل از عوارض جدی به حساب می‌آیند.
- درد: یک سوم از افراد مبتلا به این بیماری درد بسیار شدیدی را تجربه می‌کنند که جز دارو چیزی نمی‌تواند آن را تسکین دهد.
- زخم: این بیماری باعث تحرک بسیار کم شما خواهد شد؛ به همین دلیل ممکن است در کنار این سندروم، به زخم بستر نیز مبتلا شوید. برای اینکه از این مشکل جلوگیری کنید، حتماً هر چند وقت یک بار مکان خود را تغییر دهید و ثابت نمانید.
- لخته شدن خون: از دیگر عوارض می‌توان لخته شدن خون را نام برد. لخته شدن خون به دلیل بی‌تحرکی افراد است. تا زمان بهبودی پزشک به شما توصیه می‌کند داروهای رقیق‌کننده خون مصرف کنید و یا جوراب‌های ساپورتی بپوشید.
چگونه می‌توان نسبت به تشخیص این بیماری اقدام کرد؟
برای اینکه بتوانید از پیشرفت سندروم گیلن باره جلوگیری کنید، نیاز است به سرعت این بیماری در شما تشخیص داده شود. راه‌هایی که بدین منظور وجود دارند، در فهرست زیر آورده شده‌اند:
- آنالیز مایع نخاعی
- الکترومیوگرافی
- آزمایش هدایت عصبی
سخن آخر
سندروم گیلن باره بسیار نادر است و در بین بیماری‌های خود ایمنی قرار می‌گیرد. این بیماری ممکن است با سوزن سوزن شدن پاها خود را نشان دهد و به تدریج سایر اعضای بدن را نیز درگیر کند. از آنجایی که این بیماری عوارض بسیار زیادی دارد، باید هر چه سریع‌تر نسبت به تشخیص آن بپردازید. راههای مختلفی برای تشخیص وجود دارند که در این مطلب به معرفی آن‌ها پرداختیم.
