بیماریهای مرتبط با سیستم عصبی بسیار زیاد هستند و هر کدام به نحوی میتوانند بر روی بدن تأثیرگذاری خود را اعمال کنند. ام اس یکی از رایجترین بیماریهای عصبی است که مغز و نخاع را به شدت درگیر میکند. همین مسئله میتواند مشکلات شدیدتری را همچون ضعف در بینایی و حرکات دست و پا ایجاد کند. بیماری ام اس بیشتر افراد بین 20 تا 30 سال را درگیر میکند؛ به همین علت اگر علائم مشابهی را مشاهده کردید، هر چه سریعتر برای آزمایش باید اقدام کنید. این نکته را نیز ذکر کنیم زنان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. در ادامه به صورت گستردهتر این بیماری خود ایمنی را بررسی خواهیم کرد؛ پس همراه ما باشید.

درباره بیماری ام اس چه میدانید؟
اجازه دهید اول یک نگاه کلی به این بیماری داشته باشیم. ام اس یا مالتیپل اسکلروزیس از جمله بیماریهای سیستم عصبی مرکزی به حساب میآید. این بیماری قادر است در تمام بدن ایجادکننده علائم مختلفی باشد. بر اساس تحقیقات انجامشده به این نتیجه دست پیدا کردهاند که MS یک بیماری خود ایمنی است؛ بدین معنا که سیستم ایمنی بدن بافتهای طبیعی بدن را تحت حمله قرار میدهد و از این طریق بیماری مربوطه را ایجاد میکند. در این بیماری عصبی نیز غلاف میلین درگیر خواهد شد. هر چقدر حمله بیشتر پیشرفت کند، به همان اندازه نیز التهاب بیشتری رخ خواهد داد. در کل زمانی که فرد به بیماری MS مبتلا میشود، بافت پاتولوژیک سفت میشود. زمانی که تکانههای عصبی در سرتاسر بدن پخش میشوند، علائم مربوط به مالتیپل اسکلروزیس نیز تشدید خواهند شد.
عوامل تأثیرگذار بر روی ابتلا به بیماری MS شامل چه مواردی میشوند؟
یک سری از ویژگیها وجود دارند که در اغلب بیماران ام اس به چشم میخورند. بر روی ابتلا به بیماری ام اس فاکتورهای مختلفی دخیل و تأثیرگذار هستند. سن یک نمونه از آنها است. بیماران اولین علائم بیماری خود را در سنین 20 تا 40 سالگی نشان میدهند؛ از این رو اگر با نشانههای این بیماری آشنایی دارید و آنها را در وجود خود مشاهده کردهاید، برای آزمایش دادن دست روی دست نگذارید. درباره جنسیت نیز باید بگوییم زنان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. افرادی که در آب و هوای معتدل قرار میگیرند، در مقایسه با همان افراد در آب و هوای گرمسیری، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به ام اس باشند. از تأثیر ژنها نیز نمیتوانیم عبور کنیم. اگر در اطرافیان خود فردی را دارید که به این بیماری مبتلا است، شما نیز ممکن است مستعد درگیری باشید.

علائم شایع ام اس چیست؟
بیماری ام اس دارای علائم مختلفی است. این علائم زنگ خطر را فعال خواهند کرد و باید هر چه سریعتر به فکر انجام آزمایشهای مربوطه باشید. مهمترین علائم در فهرست زیر جای میگیرند:
- فرد دارای مشکلات بینایی است.
- فرد نمیتواند تعادل خود را حفظ کند و در راه رفتن با مشکل مواجه میشود.
- احساس بیحسی و سوزن سوزن شدن دارد.
- فرد نمیتواند گرما را تحمل کند.
- همواره اضطراب دارد.
- در عملکرد مثانه و روده فرد اختلال به چشم میخورد.
- افسردگی، سرگیجه، گیجی، خستگی، اسپاسم عضلانی، درد بدنی، مشکلات تفکر و حافظه از دیگر نشانههای موجود هستند.
- همچنین فرد ممکن است در عملکرد جنسی خود نیز موفق ظاهر نشود.
- از دیگر نشانهها میتوانیم به مشکلات خواب و ضعف اشاره داشته باشیم.
چگونه میتوان بیماری ام اس را تشخیص داد؟
اگر مشکوک به بیماری ام اس هستید، باید هر چه سریعتر خودتان را برای انجام انواع آزمایشها آماده کنید. برای انتخاب روش آزمایش معمولاً به علائم هر فرد نگاه میکنند. با کمک موارد زیر میتوان به بیماری فرد پی برد:
- باید تمام حرکات و هماهنگی فیزیکی و بینایی مورد ارزیابی قرار بگیرند. ارزیابی تعادل و عملکرد ذهنی نیز بسیار حائز اهمیت است.
- برای اینکه بتوان سایر شرایط را رد کرد، آزمایش خون شدیداً پیشنهاد میشود.
- برای اینکه بتوان به تشخیص ضایعات مغزی پرداخت، میتوان روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی یا به اختصار MRI را در پیش گرفت.
- به منظور به دست آوردن مایع مغزی نخاعی، آزمایش مایع نخاعی یا LP نیاز است.
در صورتی که علائم بیماری را مشاهده کردید، باید هر چه سریع برای انجام آزمایشهای فوق اقدام کنید. هر چقدر سریعتر به بیماری خود پی ببرید، به همان اندازه نیز سرعت پیشرفت کاهش پیدا خواهد کرد؛ پس این مسئله بسیار مهم را پشت گوش نیندازید.

چگونه میتوان به درمان ام اس پرداخت؟
ابتلا به یک بیماری در کنار درد، ترس و اضطراب فراوانی را نیز به همراه دارد. بیماری ام اس نیز به همین شکل است؛ به گونهای که بسیاری از افراد مبتلا همواره این سؤال را جویا میشوند که چگونه میتوان سایه منحوس این بیماری را کمرنگتر کرد یا از بین برد؟ در ابتدا باید بگوییم هیچ روشی برای درمان قطعی این بیماری وجود ندارد؛ اما با این وجود با دنبال کردن راهکارهای گوناگون میتوانید از شدت پیشرفت بیماری بکاهید. داروهای تعدیلکننده مناسبترین گزینه برای مصرف هستند. برای اینکه بتوانید عودها را کوتاه کنید، باید از استروئید و پلاسمافرزیس بهره ببرید. در کل داروهای تعدیلکننده باعث میشوند روند پیشرفت بیماری، سرعت بسیار پایینی به خود بگیرد.
برای اینکه علائم بیماری ام اس را کاهش دهید میتوانید از دارو، فیزیوتراپی و سایر روشهای توانبخشی استفاده کنید. همچنین دنبال کردن سبک زندگی سالم نیز شدیداً پیشنهاد میشود. همچنین برای اینکه از افسردگی و اضطراب جلوگیری کنید، حتماً باید با یک روانشناس جلسات مشاوره برگزار کنید. گاهی اوقات نیز افراد به دنبال کم کردن علائم بیماری هستند. به عنوان مثال میتوانند از زانافلکس برای شل کردن عضلات خود استفاده کنند. همچنین به منظور بهبود در راه رفتن دالفامپریدین تجویز میشود. برای اینکه دردها کمتر شوند و فرد بتواند به خستگی و ضعف غلبه کند، میتواند شرکت در جلسات فیزیوتراپی را در اولویت قرار دهد. از این طریق میتواند یک زندگی معمولی با نگرانی کمتر را دنبال کند.

سخن آخر
بیماری ام اس یک بیماری خود ایمنی و تأثیرگذار بر روی سیستم عصبی بدنی است. آب و هوا، جنسیت، سن و ژنتیک میتوانند بر روی ابتلا به این بیماری تأثیرگذار باشند. مبتلایان به این بیماری دارای علائم مختلفی هستند که خستگی، ضعف، اختلال در بینایی و حرکت کردن تنها نمونهای از آنها به حساب میآیند. این بیماری درمان قطعی ندارد؛ اما با کمک برخی از روشها میتوان از پیشرفت بسیار سریع جلوگیری کرد.